Bebeklerde diş çıkarma evresi

Kişilerde diş sağlığı açısından 4 ayrı devre bulunmaktadır. Bunun ilki doğumdan sonraki dişsiz dönemdir. İkinci evre ise ağızda sadece süt dişlerinin bulunduğu dönemdir. Daha sonraki evreler ise ağızda hem süt dişlerinin hem de daimi dişlerin bulunduğu dönemdir.  En son evre ağızda yalnızca daimi dişlerin bulunduğu dönem olarak adlandırılmaktadır. Bu evrelerin her birinde ayrı ayrı olarak çocuğun yaşına ve ağız yapısına göre değerlendirilme yapılmalı ve buna uygun diş tedavisi uygulanmalıdır. İlk süt dişlerinin çıkma anından itibaren ailelerin duruma hakim olmaları, belirtileri gözlemlemeleri ve çocuklarının düzenli olarak diş kontrollerini yaptırmaları gerekmektedir. Çünkü çocukluk döneminde oluşan dişsel bozukluklar ilerleyen yaşlarda bir diş ya da çene yapısında bozukluğu neden olabilmektedir.

Bebeklerde süt dişleri ne zaman çıkar?

Bebeklerde süt dişlerinin sürmesi 6. ay civarında başlamaktadır. İlk önce alt ön dişlerin sürümü olur ve zamanla azı dişleri de ağız içinde görülür. Ağız içinde süt dişlerinin sürmesi 2,5-3 yaşına kadar devam edebilir. Anne babaların bu süreci iyi takip etmeleri ve bir anormallikle karşılaşmaları durumunda diş hekimine başvurmaları gerekmektedir.

Bebeğin diş çıkardığı nasıl anlaşılır?

Bebeklerde diş çıkarken yumuşak damağının içinde bir kesilme ve yarılma olur. Bu durum bebekleri çok rahatsız etmektedir. Diş çıkarma sürecinde hafif ateş, huzursuzluk, diş etlerinde kaşıntı ve bulantı meydana gelebilir. Bu durumda anne ve babaya büyük görev düşmektedir. Bebeklerinin bu dönemini iyi anlamaları ve doğru şekilde hareket etmeleri gerekmektedir.

Bebeklerde diş çıkarma dönemindeki kaşıntılar için neler yapılmalıdır?

Diş çıkarma döneminde anne ve babanın ellerini yıkadıktan sonra dişlerin çıkma bölgelerine parmaklarıyla hafif bir şekilde masaj yapmaları bebeğin rahatlamasını sağlayacaktır. Bu sayede bebeğin kaşıntısı ve rahatsızlığı azaltılmaktadır. Bebekler bu süreçte buldukları tüm nesneleri ağız içine götürerek dişlerini kaşırlar. Bu hijyenik açıdan olumsuzluk içermektedir. Ağıza götürülen cisim bebeklerin mikrop kapmasına neden olmaktadır.

Diş çıkaran bebeğin ağrısı nasıl azaltılır?

Bu durumda;Diş süren bölgeye masaj yapılmalı,

• Temiz bir bez parçası soğutularak diş çıkan bölgeye hafifçe bastırılmalı,
• Şiddetli ağrı çeken bebekler için doktor tavsiyesi ile ağrı kesici şuruplar verilmeli.

Süt dişlerinin bakımı nasıl olur?

Süt dişleri kalıcı dişlere oranla daha çabuk çürür. Anne ve babalar çocuklarının süt dişlerine en az daimi dişleri kadar özen göstermelidir. Ebeveynler çocuklarını belirli aralıklarla diş hekimine götürmeli ve çocuklarının dişlerinde oluşabilecek değişimlere hemen müdahale etmelidir. Süt dişleri üzerinde meydana gelen renk değişimleri veya şekil bozuklukları hemen fark edilmemektedir. Fark edildiği zaman çok geç kalınmış olabilir. Anne babalar çocuklarını şekerli gıdalardan uzak tutmalı, şekerli süt veya meyve sularının tüketiminden sonra ağız ve diş bakımı yapmaları gerekmektedir.

Çocuklarda diş bakımı süt dişlerinin sürmesinden önce yapılmaya başlanmalıdır. İlk dişler çıkmaya başladığı zaman dişler öğünlerden sonra steril gazlı bezle silinmelidir. Süren dişler arttıkça beslenme alışkanlıklarına daha fazla dikkat edilmeli ve sabah-akşam düzenli olarak temizlenmelidir.

Çocukların süt dişlerinden anne babalar sorumludur. Bu nedenle seçilen diş fırçası ve diş macunu uygun olmalı, doğru şekilde kullanılmalıdır. Ayrıca süt dişlerinin çıkmaya başlamasından itibaren her 3 aylık dönemlerde çocukların diş hekimine götürülmesi, diş hekimi ile tanıştırılması hem diş sağlığı hem de ilerleyen dönemlerde çocuğun bu alışkanlığı sürdürmesi açısından oldukça önemlidir.

Bebeklerde diş kaşıyıcı ne zaman kullanılmalı?

Bebekler 6-7 ay civarında genellikle alt kesiciler başta olmak üzere kesici dişleri çıkarmaya başlarlar. Fakat bireysel farklılıklar oldukça fazladır. Örneğin; 4 ay civarında ilk dişini çıkaran bebek olduğu gibi bu bazen 9. veya 15.ayda da karşımıza çıkabilmektedir. Hatta ender olarak karşımıza çıksa da bebek doğduğu anda ağzında süt dişi görülebilmektedir. 2.5- 3 yaş civarında ise üst çene de 10 adet alt çenede 10 adet olmak üzere toplam 20 adet süt dişi ağızda sürmüş olmaktadır. Dişler çıkmaya başlamadan önce diş etinde kaşıntı, hafif kızarıklık, salyada artış, hafif düzeyde ateş, diyare görülen belirtilerdir. Bu belirtiler dışında bebeğinizin sıklıkla elini ağzına götürdüğüne şahit olacaksınız.  Elini ağzına götürmesinin nedeni diş çıkacak bölgeyi kaşımak ve rahatlamak istemesindendir. Bebeğinizde saydığımız bu belirtileri gözlüyorsanız ve ortalama süt kesicilerin sürme zamanı 6-7 aylık ise ona bir diş kaşıyıcı alarak konforunu arttırabilirsiniz.

Kaşıyıcı çeşitlerine göre hangisi en uygundur?      

Diş kaşıyıcıları farklı materyalden ve çeşitli formlarda piyasada satılmaktadır. Kullanılan materyale göre fiyatları değişkenlik göstermektedir. Günümüzde satın alabileceğimiz diş kaşıyıcıları şu şekildedir;

Organik Ahşap Diş Kaşıyıcılar: Boya ve silikon (PVC) ihtiva etmemesi açısından oldukça sağlıklı diyebileceğimiz kaşıyıcılardır. Fakat deterjan vb. ürünlerle temizlendiğinde ahşap deterjanı emebilir ve durulanması güçleşebilir. Bu yüzden dikkatli olmak gerekmektedir.

Silikon Diş Kaşıyıcıları: Bu kaşıyıcılar çok sık kullanılmaktadır. Buradaki silikonun PVC ve BPA  ihtiva etmemesine özellikle dikkat edilmelidir.  Ürünün kullanma koşullarına dikkat edilerek kaynatılabilir veya sterilizatöre konulabilir. Bu kaşıyıcıların çoğunun üzerinde yer alan küçük kabartılar bebeğin kaşınan bölgeye masaj yapması için tasarlanmıştır.

Kauçuk Diş Kaşıyıcılar: Doğal kauçuktan yapılmışsa oldukça sağlıklı ürünlerdir. Kauçuk genelde bakteri barındırmayan bir üründür. Fakat etraftaki birçok toz üzerine yapışabilir, bu yüzden kullanımı sırasında sık sık akan suyun altında yıkanması gerekebilir. Sterilizatöre veya kaynatmaya dayanıklı bir materyal değildir.

Soğutuculu Diş Kaşıyıcılar: İçerisine içme suyu konularak kullanılan kaşıyıcılardır. İçerisine çok soğuk olmamak kaydıyla su konulmalıdır. Aksi takdirde bebeğinizde soğuk yanığı oluşturabilir ya da çok soğuk bir su onu daha rahatsız edebilir. Soğuk ağrılı ve hassas olan diş etini sakinleştirir ve bebeğinizin rahatlamasını sağlar. Bu kaşıyıcılarında çok çeşitleri bulunmaktadır. Çok sert olmamasına, sterilizatöre ve kaynatmaya dayanıklı olup olmadığına dikkat etmelisiniz.

Meyveler- Sebzeler: Herhangi bir diş kaşıyıcı almak istemeyen anne ve babalar havuç gibi çiğ sebzeleri bebeğinizin eline verebilirsiniz, fakat kemirmesi için bir şey veriyorsanız akciğerlerine kaçırmaması için oturur pozisyonda olmasına dikkat edin ve mutlaka yanında bulunarak takip edin.

Diş kaşıyıcının kullanımı yararlı mı yoksa zararlı mıdır?

Diş kaşıyıcıları boya, PVC, BPA gibi sağlığa zararlı maddeler içermediği sürece kullanımının herhangi zararı yoktur. Tam tersi olarak çocuğunuzu rahatlatan bir etkisi bulunmaktadır.

Diş kaşıyıcının temizliği nasıl yapılır?

Bebek ağız yoluyla sürekli olarak diş halkasıyla temas içindedir. Diş halkası zaman zaman bebeğin elinden düşerek kirlenebilmektedir. Diş halkaları kullanıldığı materyale göre temizliği yapılmalıdır. Örneğin, ahşap olanlar su veya deterjanla yıkandığında ahşabın içine nüfuz eden sabun veya deterjanı arındırmak zor olabilir. Üretici firmanın tavsiye ettiği şekilde (kaynatma, sterilizatöre atma, sabunla yıkama vb.) yapılması bebeğinizin sağlığı açısından oldukça önemlidir.

Hazırlayan: Diş Hekimi ve Ortodonti Uzmanı Burak Büyüktürk