Çocuklarımızın hem sağlık hem de estetik açıdan iyi bir hayat sürebilmeleri için diş sağlıklarına dikkat edilmesi, düzenli kontrollerinin yapılması gerekiyor. Çocuklara erken yaşta diş sağlığı hakkında bilgi vermek ve doğru ağız ve diş bakımını öğretmek onların sağlığı açısından büyük önem taşıyor. Çocuklar şekerli gıdaları çok seviyor ve buldukları her fırsatta tüketiyorlar. Bu konuda yetişkinler kadar dikkatli olamadıkları için dişleri daha çabuk çürüyor.
Okul döneminde diş bakımını ihmal eden, yeterli özeni gösteremeyen çocuklar için sömestr tatili diş kontrolleri için en uygun zaman. Bu nedenle uzmanlar, ebeveynlerin çocuklarının diş sağlığını ihmal etmemeleri için tatil programlarına mutlaka diş kontrolünü de eklemelerini öneriyor.
Çocukların sağlıklı bir ağız ve diş yapısına sahip olmasının önemli olduğunu belirten Diş Hekimi ve Ortodonti Uzmanı Burak Büyüktürk, konuyla ilgili bilgilerini paylaşıyor.
Çürük oluşumunu önleyici uygulamalar
Çürük ağzımızda bazı şeylerin ters gittiğinin işaretidir. Çürük tamamen engellenemeyebilir fakat çürük sayısını azaltmaya yönelik uygulamalar bulunmaktadır. Diş Hekimi ve Ortodonti Uzmanı Burak Büyüktürk, çürük oluşumunu önlemeye yönelik uygulamaları şöyle anlatıyor:
Fissür Örtücüler: Azı dişlerinin çiğneyici yüzeylerinde bulunan “fissür” adı verilen oluk ve girintiler en sık çürük oluşan bölgelerdir. Bu bölgelerde çürük görülmesinin nedeni fissürlerin dar ve derin olması nedeniyle diş fırçası kılının bu bölgeleri yeterli oranda temizleyememesidir. Bu koruyucu uygulamada “fissür örtücü” adı verilen beyaz renkli bir akışkan dolgu maddesi ile oluklar doldurulur. Böylece besin artıkları bu bölgelere girememiş ve çürüğe elverişli bölgeler ortadan kaldırılmış olur.
Flor Uygulaması : Flor, doğada birçok bitkide, yer altı sularında bulunan bir elementtir. Örneğin deniz suyunda bulunmasından dolayı balık ve diğer deniz ürünleri flor açısından zengindir. Bitkiler arasında ise en fazla çayda bulunmaktadır. Diğer bitkilerde ise yetiştirilen toprağa bağlı olarak farklı düzeylerde flor içermektedirler. Et, sakatat, ıspanak, elma, yumurta, tavuk, pirinç, yulafta flor vardır. Diş ve kemik yapısında toplam 2-3 g flor bulunur. Florun diş yapısında bulunması çürüğe karşı direncini arttırması açısından önemlidir. Fakat dişin yapısına florun alınması çürüğü tamamen önleyeceği anlamına gelmemektedir. Günümüzde çocuklarda beslenme alışkanlıklarının daha şekerli ve asitli yöne kayması, ağız hijyenin yeterli olmaması gibi nedenlerden dolayı çürük oranı oldukça yüksektir. Florun içme sularına konularak sistemik olarak alınması birçok ülke tarafından yapılırken, artık bu uygulama ülkemiz dahil birçok ülke tarafından terk edilmiştir. Flor, çürüğe karşı dişi dirençli bir yapı haline getirmesi diş hekimliğinde özellikle çocuk hastalarda süt ve yeni çıkan daimî dişleri korumak adına bu uygulama “koruyucu diş hekimliği” olarak yapılmaktadır. Flor uygulaması rutin olarak yılda 2 kez yapılması tavsiye edilmektedir. Flor uygulaması yapılması zorunlu bir uygulama değildir. Çocukların beslenme alışkanlıklarını düzenleyen, şekerli ve asitli ürünlerden uzak tutan, günlük düzenli ağız bakımlarını yaptıran, 6 ayda bir diş hekimi kontrolüne götüren ebeveynler bu uygulamayı yaptırmama konusunda daha rahat olabilirler. Diş hekimi kontrolleri esnasında diş hekimiz çocuğunuzun çürüğe yatkın bir ağıza sahip olduğunu söylüyorsa yaptırmaktan da korkmamalısınız.
Diş Fırçalama: Diş Hekimi ve Ortodonti Uzmanı Burak Büyüktürk, ‘Çocukların düzenli olarak dişlerini fırçalamaları ağız sağlıkları için oldukça önemlidir. İleride bu alışkanlığın devam edebilmesi için küçük yaşta bu alışkanlığın kazandırılması gerekmektedir. Ebeveynler çocuklarıyla beraber dişlerini fırçaladıklarında hem onlara örnek olurlar hem de çocukların daha çabuk diş fırçalama alışkanlığını kazanmalarına yardımcı olurlar. Düzenli ve doğru bir şekilde fırçalama ile çürük oluşumu engellenebilir.’ diyerek diş fırçalamanın ağız sağlığı için ilk adım olduğunu belirtiyor.
Diş fırçası ve macun seçiminin önemi
Çocukların 2,5 -3 yaşlarında diş fırçalamaya başlamalıdır. Bu yaşlarda önemli olan, fırçalamanın dışında çocuğun bu alışkanlığı kazanmasıdır. Bu yaşlarda önemli olan onlara bu alışkanlığı kazandırmak için diş fırçalamayı sevdirmektir. Çocuklar diş fırçalamayı oyun olarak algıladıkları için dişlerin sadece ön yüzeylerini fırçalarlar. Bu nedenle anne ve babanın ona eşlik etmesi ve diş fırçalamayı öğretmesi önemlidir.
Çocukların diş ve diş etleri yetişkinlerden çok daha hassas olduğu için, kullanılan ürünün mutlaka bu hassas yapıya uygun olması gerekmektedir. Çocuğun ağız büyüklüğüne uygun ve yumuşak kıllı fırçalar tercih edilmelidir. Diş macunu seçiminde de dikkatli olmak gerekir. Çocuklar için üretilen macunlar tercih edilmeli ve çok az miktarda kullanılmalıdır. Diş macununun yutulmaması gerekmektedir, bu nedenle çocuk diş macununu tükürmeye teşvik edilmelidir.
Diş fırçalama alışkanlığı kazandırmak için…
- Çocuk dişlerini fırçalarken ebeveynleri de bu işlemi uygulamalıdır. Beraber diş fırçalamak onların öğrenmesi için önemlidir.
- Birbirinden farklı diş fırçaları alın. Her seferinde başka bir diş fırçası seçmesini sağlayın. Bu durum diş fırçalama isteğini ve motivasyonunu olumlu yönde etkileyecektir.
- Diş fırçalama panosu çocukların dikkatini çekecektir. Her fırçalamadan sonra pano üzerine renkli simgelerle işaretleme yapıldığı zaman çocuğun diş fırçalama alışkanlığı kazanması daha kolay olacaktır.
- Yaklaşık 2 dakikalık bir fırçalama yeterli olacaktır. Bunu kum saati, kronometre ile eğlenceli hale getirebilirsiniz.
Yazan : Dr. Burak Büyüktürk